پارسيها و هخامنشیان
به قدرت رسيدن پارسيها ÙŠÚ©ÛŒ از وقايع مهم تاريخ قديم است . اينان دولتی تاسيس کردند Ú©Ù‡ دنيای قديم را به استثنای دو ثلث يونان تØت سلطه خود در آوردند . وقتی هم منقرض شدند از صØنه تاريخ خارج نشدند بلکه در طول Û²Ûµ قرن متوالی بلندی ها Ùˆ پستی ها را پيمودند .
پارسيها مردمانی آريايی نژاد بودند Ú©Ù‡ مشخص نيست از Ú†Ù‡ زمانی به Ùلات ايران آمدند . برای نخستين بار در سالنامه آشوری سلمانسر سوم در سال Û¸Û³Û´ Ù‚.Ù… نام کشور پارسوآ در جنوب Ùˆ جنوب غربی درياچه اروميه برده شده است . بعضی از Ù…Øققان مانند راولين سن عقيده دارند Ú©Ù‡ مردم پارسوآ همان پارسی ها بوده اند . البته کاملا Ù…Øقق نيست Ú©Ù‡ اين نظريه درست باشد . تصور Ù…ÛŒ شود اقوام پارسی پيش از اينکه از ميان دره های جبال زاگرس به طر٠جنوب Ùˆ جنوب شرقی ايران بروند Ø› در اين ناØيه توق٠کوتاهی کردند Ùˆ در Øدود Û·Û°Û° سال پيش از ميلاد درناØيه پارسوماش Ø› روی دامنه های کوههای بختياری در جنوب شرقی شوش در ناØيه ای Ú©Ù‡ جزو کشور ايلام بود Ø› مستقر شدند . از کتيبه های آشوری چنين استنباط Ù…ÛŒ شود Ú©Ù‡ در زمان ؛؛ شلم نصر ؛؛ ( Û·Û³Û±-Û·Û±Û³ Ù‚.Ù…) تا زمان سلطنت ؛؛ آسارهادون ؛؛ (Û¶Û²Û² Ù‚.Ù… )‌پادشاهان يا امرای پارسوآ Ø› تابع آشور بوده اند . پس از آن در زمان Ùرورتيش ( Û¶ÛµÛµ-Û¶Û³Û³ Ù‚.Ù… ) پادشاه ماد به پارس استيلا ياÙت Ùˆ اين دولت را تابع دولت ماد نمود . هرودوت Ù…ÛŒ گويد : پارسی ها به شش طايÙÙ‡ شهری Ùˆ ده نشين Ùˆ چهار طايÙÙ‡ چادر نشين تقسيم شده اند . شش طايÙÙ‡ اول عبارتند از ::پاسارگاديان Ø› مرÙيان Ø› ماسپيان Ø› پانتاليان Ø› دژوسيان Ùˆ گرمانيان . چهار طايÙÙ‡ دوم عبارتند از :: داييها Ø› مردها Ø› دروپيک ها Ùˆ ساگاريتها . از طواي٠مذکور سه طايÙÙ‡ اول بر طواي٠ديگر برتری داشته اند Ùˆ ديگران تابع آنها بوده اند .
طبق نوشته های هرودوت Ø› هخامنشيان از طايÙÙ‡ پاسارگاديان بوده اند Ú©Ù‡ در پارس اقامت داشته اند Ùˆ سر سلسله آنها هخامنش بوده است . پس از انقراض دولت آشور بدست آشور بانی پال Ø› چون مملکت ايلام ناتوان شده بود پارسی ها از اختلاÙات آشوری ها Ùˆ مادی ها استÙاده کرده Ùˆ انزان يا انشان را تصر٠کردند .
در اينجا اين سوال پيش Ù…ÛŒ آيد Ú©Ù‡ در زمان کدام ÙŠÚ© از نياکان کورش بزرگ اين واقعخ روی داده است . با توجه به بيانيه های کورش در بابل Ø› Ù…ÛŒ بينيم Ú©Ù‡ نسب خود را به چيش پش دوم Ù…ÛŒ رساند Ùˆ او را شاه انزان Ù…ÛŒ خواند . به اØتمال زياد اين واقعه تاريخی در زمان چيش پش دوم روی داده است . تصور Ù…ÛŒ شود Ú©Ù‡ انزان همان مسجد سليمان کنونی است . پس از مرگ چيش پش Ø› کشورش ميان دو پسرش آريارمنه پادشاه کشور پارس Ùˆ کورش Ú©Ù‡ بعدا عنوان پادشاه بزرگ پارسوماش Ø› به او داده شد تقسيم گرديد . چون در آن زمان کشور ماد در اوج ترقی بود Ùˆ کياکسار در آن Øکومت Ù…ÛŒ کرد Ø› کشور Ú©ÙˆÚ†Ú© جديدالتاسيس Ø› ناچار زير اطاعت ÙØ§ØªØ Ù†ÙŠÙ†ÙˆØ§ بودند . کمبوجيه Ùرزند کورش اول Ø› دو کشور نامبرده را تØت Øکومت واØدی در آورد Ùˆ پايتخت خود را از انزان به پاسارگاد منتقل نمود .
مواÙÙ‚ نوشته های هرودوت Ø› لوØÙ‡ نبونيد پادشاه بابل Ø› بيانيه Ú©.رش بزرگ ( استوانه کورش )‌؛ کتيبه بيستون داريوش اول Ø› Ùˆ کتيبه های اردشير دوم Ùˆ اردشير سوم هخامنشی ترتيب شاهان اين سلسله تا داريوش اول چنين بوده است .
لازم بذکر است درستی اين جدول از هخامنش تا کورش بزرگ مورد ترديد است .
|
| هخامنش |
|
|
| چيش پش اول |
|
|
| کمبوجيه اول |
|
|
| کورش اول |
|
|
| چيش پش دوم |
|
| آريارمنا |
| کورش دوم |
| ارشام |
| کمبوجيه دوم |
| ويشتاسب |
| کورش سوم ( بزرگ) |
| داريوش اول |
| کمبوجيه سوم |
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر